Fasegerichte behandeling
In de behandeling van de gevolgen van vroegkinderlijke traumatisering (de complexere vormen van PTSS en dissociatieve stoornissen) wordt uitgegaan van een fasegericht-behandelmodel:
Afhankelijk van de aard van de problematiek doorloopt het behandelproces al dan niet alle fases. In sommige gevallen zal het niet nodig zijn om veel tijd te besteden aan fase 1 en kan er vrij snel overgegaan worden tot de traumaverwerkingsfase. In andere gevallen zal de behandeling voornamelijk bestaan uit het werken aan fase 1 doelen.
In alle behandelfasen kunnen verschillende behandelvormen worden ingezet. Wanneer er sprake is van complexe problematiek zal er voor worden gekozen om verschillende behandelvormen, als een poli-plus aanbod, parallel aan te bieden. Concreet kan dit betekenen dat je twee individuele behandelcontacten in de week hebt, met twee verschillende behandelaren (bijvoorbeeld een psycholoog en een verpleegkundige of psychomotorische therapeut). Daarnaast kun je op indicatie gebruik maken van kortdurende individuele modules gericht op specifieke thema's als emotieregulatie, slaap, nachtmerries of van het 'Lijf en Leven' - groepsaanbod, wat is gebaseerd op de Positieve Gezondheid- methodiek van Machteld Huber.
Psychotherapie
- Psychodynamische psychotherapie is een inzichtgevende therapievorm, die er vanuit gaat dat klachten voortkomen vanuit onbewuste gevoelens en gedragingen uit de kindertijd. Het doel van deze therapievorm is om deze onbewuste gevoelens en gedragspatronen bewust te maken, waardoor het mogelijk wordt om op een andere manier met je emoties om te gaan.
- Clientgerichte psychotherapie is een inzicht gevende therapievorm waarbij de nadruk ligt op persoonlijke ontwikkeling en groei. Binnen deze therapievorm staat de cliënt als persoon centraal. De cliënt bepaalt wat hij/zij wel of niet bespreekt in de therapie. Het doel is om het denken, voelen en handelen te (her-)integreren.
- Cognitieve gedragstherapie is een therapievorm die – met name door het maken van analyses en het doen van oefeningen en huiswerk – de cliënt leert om anders tegen situaties aan te kijken en er anders mee om te gaan. De focus ligt op het veranderen van gedragspatronen en op de manier van denken en interpreteren, wat op zijn beurt invloed heeft op de ervaren emoties. Het gedrag en de gedachten die klachten veroorzaken of in stand houden, worden behandeld. Daarnaast vindt er blootstelling aan moeilijke emoties plaats, waardoor deze beter kunnen worden verdragen.
- Eye Movement Desentization and Reprocessing (EMDR) is ontwikkeld als methode om traumatiserende gebeurtenissen te verwerken. EMDR is een aantoonbaar effectieve therapievorm in de behandeling van de symptomen van een PTSS. Tijdens een EMDR behandeling wordt gevraagd om het meest nare beeld van de traumatiserende gebeurtenis voor de geest te halen, waarbij je vervolgens door de therapeut wordt afgeleid. Dit gebeurt meestal door met de ogen de handbewegingen (van links naar rechts) van de therapeut te volgen. Ook kan de afleiding bestaan uit het luisteren van geluiden die afwisselend links en rechts worden aangeboden. In de loop van het proces zal de emotionele lading op het beeld afnemen en wordt het minder moeilijk om aan de gebeurtenis terug te denken.
- Narratieve Exposure Therapie (NET) is een vorm van behandeling die gericht is op de verwerking van ernstig schokkende ervaringen. Bij NET worden de schokkende en traumatische gebeurtenissen in gedachten weer naar boven gehaald (exposure). Daarnaast worden alle belangrijke gebeurtenissen uit het leven van de cliënt, zowel de belangrijkste schokkende, als de belangrijkste mooie gebeurtenissen, in het perspectief van de gehele levenslijn geplaatst. Deze gebeurtenissen worden besproken en symbolisch vorm gegeven door stenen en bloemen langs een levenslijn (lint) te plaatsen. Elke zitting is een intensief proces van verwerking, waarvan een verslag wordt gemaakt. Aan het eind van de behandeling worden deze verslagen gebundeld tot een document.
- Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT), in het Nederlands vertaald als Aandachtgerichte Cognitieve Therapie, richt zich specifiek op het ontwikkelen van een andere houding ten opzichte van problemen. Met name op problemen die worden ervaren in negatieve denkpatronen en die ontstaan door het vermijden van gevoelens en lichamelijke sensaties. Door middel van oefeningen wordt geleerd om oude, ingesleten en automatische gewoonten te herkennen en los te laten. Daarnaast is de therapie gericht op het herstellen van de emotionele en biologische balans. Tijdens het beoefenen van MBCT ontstaat er meer afstand ten opzichte van negatief beladen gedachten en gevoelens. Je leert deze gedachten en gevoelens niet te veroordelen of te veranderen, maar te zien als voorbijgaande gebeurtenissen van de geest, in plaats van een exacte weergave van de werkelijkheid. Door je te richten op het huidige moment, middels je zintuigen en je volle aanwezigheid, wordt de vermijding doorbroken en kun je kennismaken met jezelf als een groter geheel van waaruit je je gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties in een ander perspectief kunt gaan zien.
- Acceptance and Commitment Therapy (ACT) valt samen met de MBCT onder de zogenaamde derde generatie gedragstherapie. ACT behelst een aantal moderne technieken die als doel hebben om de psychologische flexibiliteit van mensen te vergroten. ACT werkt vanuit positieve psychologie en leert ons om anders en actiever in te spelen op problemen en veranderingen in het leven. Niet het bestrijden van klachten staat voorop, maar veel meer het verbeteren van vaardigheden om met vaak onvermijdelijke moeilijkheden om te gaan. De neiging om gedachten en gevoelens te willen controleren en vermijden staat leven naar onze persoonlijke waarden in de weg. Weer leren bewuste keuzes te maken en deze te ervaren door gedragsexperimenten (ACT = doen!), maakt dat klachten een minder prominente plaats in het leven innemen.
- Sensorimotor Psychotherapy (SP) is een behandelvorm waarbij aandacht voor het lichaam en de dialoog allebei even belangrijk zijn. In de klinische praktijk heeft SP haar waarde bewezen bij het behandelen van psychotrauma, gehechtheidsproblemen en persoonlijkheids-problematiek. In de behandeling van psychotrauma vormt niet de cognitieve of emotionele herinnering zelf, maar de traumatische activatie op lichamelijk niveau, de focus van de therapie. Er wordt gewerkt met de tijdens het trauma niet afgemaakte fysieke (verdedigings)reactie. Deze reactie wordt opnieuw geactiveerd, doorgewerkt en zodoende alsnog geïntegreerd in het levensverhaal van de cliënt.

Lijf & Leven
Een specifiek aandachtspunt binnen dit programma is het anders leren omgaan met hyperarousal (emotionele en lichamelijke overreacties; te veel voelen) of juist hypo-arousal (emotionele en lichamelijke onderreacties; te weinig voelen). Deze uiterst belastende en beperkende gevoelssensaties ontstaan als automatische reacties op traumatische ervaringen. Door psycho-educatie, het ontwikkelen van meer inzicht hoe dit bij jou een rol speelt, oefenen en eventueel met behulp van aanvullende methoden, zoals ademhalingsoefeningen en mindfulness, kan je het arousalniveau stap voor stap verbeteren. Het doel is om gedurende de behandeling je zelfregie, zelfmanagement en veerkracht te versterken. Op indicatie en in overleg kunnen wij een multidisciplinair aanbod bieden, waardoor je intensief kunt werken aan je herstel.
Psychomotorische Therapie
Psychomotorische therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychosociale of psychische problematiek, waarbij op methodische wijze gebruikgemaakt wordt van werkvormen gericht op lichaamsbeleving en het handelen in bewegingssituaties. De psychomotorisch therapeut richt zich op de problematiek zoals deze naar voren komt in bewegingsdrang, lichaamstaal, lichamelijke spanningen, lichaamshouding, lichaamssensaties en lichaamsbeleving.
Ervaringsdeskundigheid
Soms kan het fijn zijn om iemand te spreken die alle fases van een traumabehandeling zelf doorlopen heeft. De ervaringsdeskundige biedt een plek waar je vragen kunt stellen en waar je herkenning en mogelijk ook perspectief kunt vinden. Zij is betrokken bij de ‘Lijf en Leven’ – groep en heeft op dinsdag vanaf 13.00 uur een inloopspreekuur. Een gesprekje duurt 15 – 20 minuten. Inschrijven voor het spreekuur kan, als je in behandeling bent bij Heelzorg, via sylviavandeakker@heelzorg.nl. Omdat dit niet vergoed wordt door de zorgverzekeraar, bieden we dit op indicatie als kosteloze dienst binnen ons centrum aan.